نانوحسگر به حسگرهای در مقیاس نانو گفته می شود.این وسیله الکتریکی قابلیت شناسایی محرکهای فیزیکی بسیار خفیف در حد یک نانومتر را دارد.امروزه این وسیله کاربرد زیادی در محیط زیست یافته است.نانو حسگرهایی که از سیلیکون ساخته میشوند ساعتها در هوا معلق مانده و می توانند آلودگی هوا را بررسی کنند.
موتورهای مولکولی ماشینهای مولکولی زیستیای هستند که عامل اصلی حرکت در سازوارههای زنده میباشند. در حالت کلی موتور به معنی وسیلهای است که شکلی از انرژی را مصرف و به حرکت یا کار تبدیل میکند؛ برای مثال، بسیاری از موتورهای مولکولی پروتئین-محور از انرژی آزاد شیمیاییای که از آبکافت ایتیپی آزاد میشود برای انجام کار مکانیکی استفاده میکنند.
مثال
- موتورهای پروتئینی
- میوزین: وظیفه منقبض کردن ماهیچهها را بر عهده دارد.
- پلیمرازها
- پلیمرازهای RNA: وظیفه نسخهبرداری RNA از الگوی موجود در DNA را بر عهده دارند.
منابع
نانو الکترونیک شاخهای از فناوری نانو است که از تاثیر نانوفناوری بر دانش و صنعت الکترونیک ایجاد شدهاست. تاریخچه این دانش به حدود ۵۰ سال قبل و از زمان تلاش برای کوچکتر کردن هر چه بیشتر ترانزیستورها برمیگردد. نانوالکترویک از نظر ساخت وسایل الکتریکی کوچکتر، سریعتر و کممصرفتر نقش بسیار مهمی در تکنولوژی جهانی دارد. افزایش میزان ذخیره اطلاعات، محاسبهگرهای رایانهای کوچکتر، طراحی مدارهای منطقی، نانوسیمها و... از زمینههای کاربرد نانو الکترونیک هستند.
نانولوله لولهای است که در مقیاس نانو بوسیله نانوذرات ساخته میشود. نانولولهها از خانواده ی فولرن ها محسوب می شوند . قطر یک نانو لوله در حدود چند نانومتر است. در حالی که طول آن می تواند به چندین میلی متر برسد. استحکام کششی 100 برابر فولاد ، رسانایی حرارتی نسبت به سایر ترکیبات به استثنای الماس خالص ، رسانایی الکتریکی بسیار بالا،توانایی حمل جریانی بالاتر از مس ،ممان مغناطیسی بسیار بزرگ و قابلیت گسیل و جذب نور از ویژگی های برجسته نانو لوله هااست.[4] نانولولهها کاربردهای زیادی در فناوری و صنعت دارند. یکی از مهمترین انواع نانولولهها، نانولولههای کربنی هستند. نانولولههای کربنی در 2 گروه اصلی : تک دیواره (تک جداره )و چند دیواره (چند جداره)وجود دارند. یکی از خواص نانولولههای کربنی نشر میدانی است. از مزایای کلیدی نانولولههای کربنی توانایی آن ها در عبور از غشاهای پلاسما است. [4] نانو لوله در مواردی همچون رسانایی الکتریکی، انعطاف و استحکام، خواص قابل توجهی دارد.نانولولهها به عنوان پر کننده در نانو کامپوزیت ها استفاده می شوند.[4]
موادی که حداقل یکی از ابعاد آنها در مقیاس ۱ الی ۱۰۰ نانومتر باشد، مواد نانویی یا نانو مواد خوانده میشوند. این مبحث در قالب موضوعات مربوط به نانوفناوری جای میگیرد. نانوفناوری، توانمندی تولید و ساخت مواد، ابزار و سیستم های جدید با در دست گرفتن کنترل در مقیاس نانومتری یا همان سطوح اتمی و مولکولی، و استفاده از خواصی است که در این سطوح ظاهر می شوند
نانو روکش
نانو روکش به مادهای گفته میشود که در مقیاس نانو ساخته شده و به عنوان روکش ، پوشاننده یا محافظ برای دیگر مواد به کار میرود.
زمینههایی که در آن از نانو روکشها استفاده میشود: الکترونیک، مواد غذایی، وسایل نقلیه و غیره.
فناوری نانو یا نانوتکنولوژی رشتهای از دانش کاربردی و فناوری است که جستارهای گستردهای را پوشش میدهد. موضوع اصلی آن نیز مهار ماده یا دستگاههای در ابعاد کمتر از یک میکرومتر، معمولاً حدود ۱ تا ۱۰۰ نانومتر است. در واقع نانو تکنولوژی فهم و به کارگیری خواص جدیدی از مواد و سیستمهایی در این ابعاد است که اثرات فیزیکی جدیدی - عمدتاً متاثر از غلبه خواص کوانتومی بر خواص کلاسیک - از خود نشان میدهند. نانوفناوری یک دانش به شدت میانرشتهای است و به رشتههایی چون مهندسی مواد، پزشکی، داروسازی و طراحی دارو، دامپزشکی، زیست شناسی، فیزیک کاربردی، ابزارهای نیم رسانا، شیمی ابرمولکول و حتی مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی شیمی نیز مربوط میشود. تحلیل گران بر این باورند که فناوری نانو ، فناوری زیستی (Biotechnology) و فناوری اطلاعات (IT) سه قلمرو علمی هستند که انقلاب سوم صنعتی را شکل می دهند.[۴] نانو تکنولوژی میتواند به عنوان ادامهٔ دانش کنونی به ابعاد نانو یا طرحریزی دانش کنونی بر پایههایی جدیدتر و امروزیتر باشد.
ایران در فناوری نانو مقام هشتم را در دنیا داراست.[۱]