ماده فرق مخلوط همگن و ناهمگن فرق مخلوط و مركب

ماده



ماده عبارتست از هر چيزي كه فضا را اشغال كند و جرم داشته باشد .ماده همواره تمايل دارد كه وضع خود را حفظ نمايد يعني اگر ساكن است ساكن بماند و اگر در حال حركت يكنواختي است به حركت خود ادامه دهد به اين خاصيت ماده اينرسي [ ماند =inertia ] ميگويند.اينرسي هر جسم بستگي تام به ماده پركننده آن جسم دارد مثلاً اينرسي يك گوي آهني خيلي بيشتر از اينرسي يك توپ است. لذا نيروي لازم براي به حركت در آوردن و يا متوقف كردن آنها نيز فرق مي كند. جرم هر جسم نيز عبارتست از مقدار ماده اي كه در آن انباشته شده است. پس هر چقدر اينرسي بيشتر باشد جرم نيز بيشتر خواهد بود. وزن هر جسم با جرم آن فرق دارد زيرا وزن يك جسم از جنس نيرو است و عبارتست از برايند نيروهايي كه از طرف زمين بر ذرات آن وارد مي شود و بنابراين در نقاط مختلف زمين وزن اجسام متفاوت خواهد بود در حالي كه جرم يك جسم عمدت‍اً ثابت است. اگر شتاب جاذبه برجسم در نقطه اي از زمين g باشد وزن جسمي به جرم( m ) برابر است با: w = m . g

ماده به دو دسته خالص و مخلوط تقسيم مي شود. فرمي از ماده را كه تركيب ثابت و خواص مشخص داشته باشد جسم خالص ياpure substance مي گويند و اكثراً كلمه pure را ذكر نميكنند.نظير اكسيژن، مس، آب، نمك طعام ... مثلاً آب در هر حالتي از دو اتم هيدروژن و يك اتم اكسيژن ساخته شده است. اگر جسم خالصي بتواند به اجسام ساده تر از خود تبديل شود به آن مركب ( compound ) مي گويند [مثل آب و نمك طعام] لكن اگر قابل تجزيه نباشد به آن عنصر ( element ) گفته مي شود [نظير اكسيژن و مس]. عناصر توسط نمادهاي بين المللي مشخص مي شوند.ممكن است نام عنصر از زباني به زبان ديگر فرق كند مثلاً نيتروژن به زبان ايتاليايي AZOTO و به آلماني اش تيكش توف ( stiekstoff ) گفته مي شود.لكن نماد آن در هر دوزبان” N “ مي باشد.

اگر دو يا چند عنصر و يا تركيب با خواص مختلف به گونه اي با هم مخلوط شوند كه هر يك از آنها آثار خود را حفظ نمايد به اين فرايند مخلوط ( mixture ) مي گويند كه ممكن است غير يكنواخت (ناهمگن) و يا يكنواخت (همگن) باشند.مخلوط يكنواخت را solution ميگويند [اگر چه برداشت ما از كلمه solution يك مايع است] به هر حال solutionميتواند به سه حالت گاز [ مخلوط اكسيژن ، نيتروژن و........ در سولوشن هوا ] و يا جامد [مخلوط انواع چربيها در سولوشن موم] و يا مايع [مخلوط آب و شكر در سولوشن شربت]وجود داشته باشد. به مخلوط همگن درآب، محلول مايي aqueous solution مي گويند. در مخلوط همگن مواد چنان يكديگر را در بر مي گيرند كه در حال حاضر راهي وجود ندارد كه بتوانيم با يك نگاه مخلوط همگن (solution) را از ماده مركب (compound) تشخيص دهيم.



فرق مخلوط همگن و ناهمگن



نام مخلوط مواد مخلوط شونده نسبت مواد در تمامي قسمتهاي مخلوط مثال

ناهمگن (غير يكنواخت) قابل رؤيت است متفاوت است شن و آب

همگن يكنواخت ديده نمي شوند برابر است شكر و آب





فرق مخلوط و مركب

1-مخلوط را به هر نسبتي مي توان تهيه كرد مثلاً اگر گوگرد و براده آهن را روي هم بريزيم مخلوطي به دست مي آيد كه نه رنگ آهن را دارد و نه رنگ گوگرد را. اگر براده آهن را بيشتر بريزيم مخلوط خاكستري مي شود و اگر گوگرد زيادتري را استفاده كنيم مخلوط به رنگ زرد در مي آيد. لكن در مركب آب همواره بايد دو مولكول هيدروژن و يك مولكول اكسيژن شركت نمايد.

2- خواص اجسام در مخلوط ثابت مي ماند در حاليكه در مركب از بين مي رود. مثلاً در مثال فوق اگر آهن ربايي به مخلوط نزديك شود براده هاي آهن را از مخلوط به خود جذب مي كند در حاليكه اگر 4 گرم از گوگرد را با7 گرم آهن حرارت بدهيم جسم مركبي به دست مي آيد كه نه خاصيت آهن را دارد و نه خاصيت گوگرد را.به طوريكه اگر آهن ربا را به آن نزديك كنيم اتفاقي نمي افتد.

3-اجسام مخلوط را به آساني به طرق مختلف فيزيكي مي توان از مخلوط جدا كرد لكن مواد سازنده اجسام مركب را به آساني نمي توان از آن تفكيك نمود و روش هاي شيميايي خاصي براي اين كار لازم است.